BEZPIECZEŃSTWO W SIECI. Oszustwo to najczęściej popełniane przestępstwo w internecie. Mimo apeli do kupujących o dokładne sprawdzanie sprzedawców przed wysłaniem pieniędzy na ich konta, liczba oszustw rośnie z roku na rok.
Internauci muszą przestać się łudzić, że na aukcjach internetowych można znaleźć okazję, dzięki której kupią towar za pół darmo. Ostatnio myślało tak co najmniej kilkaset osób z całej Polski, które zdecydowały się kupić używane samochody średnio kilkanaście tysięcy złotych taniej niż u innych sprzedawców. Oszuści najpierw uwiarygodniali się historiami o dużym zainteresowaniu autem i żądali zaliczek w wysokości około 10 proc. ceny samochodu. Przesyłali dodatkowo dokumenty rezerwacji pojazdu, kopie swojego wpisu do rejestru działalności gospodarczej, albo sfingowane umowy kupna-sprzedaży. Potem urywali kontakt z kontrahentami.

Przede wszystkim rozsądek

Przedstawiciele najpopularniejszego polskiego serwisu aukcyjnego - Allegro.pl - zwracają uwagę, że aukcje internetowe są pełne ciekawych i atrakcyjnych ofert. Należy jednak pamiętać, że im bardziej atrakcyjna oferta, tym ostrożniej powinniśmy do niej podchodzić.
Podstawą bezpiecznych zakupów jest dokładne zapoznanie się z opisem aukcji oraz zdjęciami pokazującymi sprzedawany przedmiot.
- Przeczytajmy kilka razy wszystko to, co pisze sprzedający - tak by nie było żadnych nieporozumień. Sprawdźmy, czy oferuje gwarancję, niezbędne dodatki do funkcjonowania przedmiotu, który kupujemy. Obejrzyjmy dokładnie zdjęcia, by upewnić się, że towar nas zadowoli. Jeżeli są to wyłącznie zdjęcia towaru, poprośmy sprzedającego o zdjęcia rzeczywiste wystawionego przedmiotu. Nie korzystajmy z ofert zawarcia transakcji poza Allegro. Tracimy wtedy możliwość zabezpieczenia się przed oszustami - wyjaśnia Patryk Tryzubiak z Allegro.pl.

Prześwietl sprzedawcę

Przed dokonaniem zakupu na aukcji, nie można zapominać o sprawdzeniu wiarygodności sprzedającego. Administratorzy serwisów aukcyjnych radzą, aby zapoznać się z komentarzami, jakie wystawili mu inni użytkownicy. Im więcej pozytywów dotyczących terminowości i jakości obsługi - tym lepiej. Jeśli sprzedawca ma na swoim koncie negatywne komentarze, należy sprawdzić, czego dotyczą i jak odpowiedział na nie sprzedawca. Oczywiście, duża liczba pozytywnych ocen nie powinna być dla nas jedynym dowodem na uczciwość kontrahenta. Niekiedy potencjalni oszuści dostają je tylko w związku ze sprzedażą tanich produktów (np. sprzedając karty pre-paidowe po zaniżonej wartości). Pamiętajmy, że zawsze obok daty wystawienia komentarza znajduje się numer aukcji, gdzie możemy sprawdzić, czym handlował nasz kontrahent. W miarę możliwości należy sprawdzać inne dane, np. czy kod pocztowy podany w adresie sprzedawcy jest zgodny ze stanem faktycznym (oszuści często podają fałszywe adresy zamieszkania z kodami pocztowymi nieodpowiadającymi danej miejscowości).

Daliśmy się oszukać

Co jednak zrobić, gdy kupiony towar nie przychodzi w ustalonym terminie i podejrzewamy, że padliśmy ofiarą oszusta? Przede wszystkim zachować spokój i sprawdzić, czy doszło do przestępstwa. Spróbujmy skontaktować się ze sprzedającym. Upewnijmy się, czy i kiedy towar został wysłany (być może opóźnienie to wina poczty lub kuriera). Gdy odbierze telefon, nie dajmy się zwodzić - żądajmy skanu lub faksu dowodu nadania i numeru przesyłki.
Jeśli mimo naszych starań sprzedawca będzie nieuchwytny, a w dodatku zaniknie jego aktywność w serwisie aukcyjnym, powinniśmy zgłosić się na policję. Nie warto bagatelizować transakcji wartych kilka lub kilkanaście złotych. Oszuści właśnie na to liczą sądząc, że wyłudzając masowo niewielkie kwoty będą mogli spać spokojnie i unikną odpowiedzialności.
Udając się na policję, warto dobrze udokumentować całą sprawę. Należy zabrać ze sobą potwierdzenie dokonania zapłaty i wydrukować korespondencję ze sprzedającym. Może zdarzyć się, że przyjmujący zgłoszenie funkcjonariusz będzie marginalizował sprawę. Dlatego na komisariat warto udać się z pisemnym zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (wzór powyżej). Wtedy policja będzie musiała podjąć i zakończyć czynności sprawdzające w ciągu 30 dni, a następnie przesłać nam postanowienie o wszczęciu lub odmowie wszczęcia dochodzenia.
Jeżeli transakcja była ubezpieczona, należy złożyć w portalu aukcyjnym wniosek o zwrot pieniędzy i wskazać w nim jednostkę policji, do której wpłynęło nasze zawiadomienie o przestępstwie oraz sygnaturę akt sprawy. Jeśli transakcja nie została ubezpieczona, warto dochodzić zwrotu pieniędzy od oszusta w procesie karnym.
CO ZROBIĆ, BY NIE DAĆ SIĘ OSZUKAĆ
• Najpierw przeczytaj regulamin portalu aukcyjnego
• Obejrzyj dokładnie to, co chcesz kupić
• Sprawdź sprzedającego - przeczytaj komentarze, spróbuj się z nim skontaktować
• Sprawdź sposób zapłaty (najlepsza jest płatność za pobraniem)
• Zwróć uwagę na sposób dostarczenia towaru (w tym zapakowanie)
• Jeśli to możliwe, ubezpiecz się na wypadek nieotrzymania przesyłki
• Zabezpiecz swoje konto (oprogramowanie antywirusowe)
Wzór zawiadomienia o popełnieniu oszustwa / DGP