Dopuścić handel lekami bez recepty przez internet chciało Ministerstwo Zdrowia. Leki sprzedawane w ten sposób są o 20 proc., a według niektórych ekspertów nawet o 30 proc. tańsze niż w tradycyjnych placówkach. Odpowiedni zapis znalazł się w rządowym projekcie prawa farmaceutycznego. Na internetowy handel nie zgodzili się jednak w lutym posłowie rządzącej koalicji.
Dziś apteki internetowe mają ostatnią szansę - nowelą zajmie się Senat. Tomasz Góralczyk z WawApteka.pl (internetowej filii jednej z aptek z warszawskiej Pragi) w liście otwartym do marszałka Senatu pisze, że za próbami wyeliminowania e-aptek stoi "korporacyjny kartel, który wykorzystuje skuteczny lobbing i chroni własne interesy". I apeluje: "Decyzja Senatu jest ostatnią szansą, by parlament i Polska uniknęły kompromitacji. (...) Chrońmy normalną gospodarkę i reguły rynkowe, pozwólmy ludziom podejmować własne decyzje i kupować taniej!".
- Koledzy z PiS ośmieszają się, twierdząc np., że apteki internetowe doprowadzą do wzrostu sprzedaży leków - twierdzi senator Michał Okła (PO). - Czy sprzedaje się w kraju więcej butów, bo są dostępne w internecie? Albo inny argument posłów koalicji: przez internet nastolatki będą miały łatwiejszy dostęp do leków. A czy dzisiaj nie mogą pójść na stację benzynową i kupić sobie środków przeciwbólowych? - pyta Okła. - Nie zatrzymamy postępu technologicznego - przekonuje senator. PO zapowiada, że złoży poprawkę dopuszczającą handel lekami bez recepty w internecie. Walka ze strony opozycji jest jednak prawdopodobnie skazana na porażkę. PiS w 100-osobowym Senacie ma połowę głosów.
Brak ustawowego zezwolenia na wysyłkowy handel lekami to nie lada problem dla kilkudziesięciu już działających w kraju aptek internetowych (działają przy zwykłych aptekach lub punktach aptecznych). Na razie powołują się one na prymat prawa unijnego nad krajowym.
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości w uznał w 2003 r. zakaz wysyłkowej sprzedaży leków bez recepty za niezgodny z traktatem unijnym. Będziemy domagali się przed sądami krajowymi i europejskimi uchylenia absurdalnego prawa, które bije w podmioty gospodarcze i w prawa pacjenta do tańszych leków - oświadczył po decyzji Sejmu Karol El Kashif z Superapteka.pl.
Jeden taki wyrok już zapadł - Śląska Izba Aptekarska pozwała aptekę internetową Vitanea. Sąd w Katowicach przyznał w lutym rację aptece.
Co będzie dalej? Niektórzy e-aptekarze, jak trójmiejska Apteka4U.pl, bojąc się prawnego zamieszania po decyzji Sejmu, zawiesili działalność. Wielu zapowiada jednak, że będzie działać dalej - stosując wybiegi prawne lub przenosząc siedziby za granicę, gdzie nie dotkną ich szykana polskiego nadzoru farmaceutycznego.
Klientów im zapewne nie zabraknie. Jak wynika z tegorocznych badań firmy Gemius, już co dziesiąty polski internauta kupował w aptekach internetowych. Czy to dużo? Biorąc pod uwagę, że internautów mamy w Polsce ok. 12 mln, już dziś mówimy o ponad milionie klientów.
Senat w ramach przeróbek prawa farmaceutycznego zajmie się dziś również inną niezwykle kontrowersyjną propozycją posłów - zakazem reklamy aptek. Rząd w nowelizacji proponował wprowadzenie zakazu reklamy leków refundowanych.
Miało to wyeliminować ulotki rozdawane przez niektóre apteki pacjentom w stylu: wspieramy finansowo - dostaniesz rabat, jeśli przyniesiesz receptę. Niektórzy chorzy inkasowali w ten sposób nawet 100 zł za wykupienie w konkretnej aptece leku refundowanego. Taka praktyka bije w interesy Narodowego Funduszu Zdrowia, który wydaje miliardy na dopłaty do leków.
Posłowie poszli jednak kilka kroków dalej... całkowicie zakazując reklamy takich placówek. Za reklamę nie zostałaby uznana jedynie informacja o adresie i lokalizacji apteki. Co to oznacza? Według opinii (nieoficjalnej) Transparency International Polska wszelkie inne dane, np. informacje o cenie leków czy nawet strona internetowa apteki, po wejściu w życie nowych przepisów będą zakazane. Zdaniem części ekspertów taka regulacja może być niezgodna z prawem unijnym, bo narusza swobodę działalności gospodarczej.
Co ciekawe, senacka komisja zdrowia chce taką regulację jeszcze zaostrzyć, zabraniając reklamy produktów leczniczych także placówkom obrotu pozaaptecznego (sklepy zielarsko-medyczne, zielarsko-drogeryjne). PO proponuje tu kompromis - reklama produktów leczniczych byłaby dozwolona, ale na terenie apteki.