ZX Spectrum skończył 25 lat

- Jasne, że pamiętam. Do dziś leży w piwnicy. I to ten oryginalny, z gumową klawiaturą. Myślę, że gdybym go podłączył, nadal by działał - zapala się Marek, menedżer jednej z dużych warszawskich firm. Z nieukrywanym sentymentem wspomina dom handlowy Sezam. - Na ostatnim piętrze był znany w całej Warszawie punkt nagrywania gier. Zostawiało się czyste kasety i za dwa, trzy dni odbierało się je z nagranymi grami na Spectrum - śmieje się.

ZX Spectrum był dziełem niewielkiej brytyjskiej spółki Sinclair Research kierowanej przez sir Clive'a Sinclaira, znanego z pionierskich i relatywnie tanich urządzeń elektronicznych (np. podręcznych kalkulatorów). W Wielkiej Brytanii był to jeden z pierwszych komputerów, na które mogli sobie pozwolić zwykli śmiertelnicy - można go było kupić za mniej niż 100 funtów. Dla wielu 30-40-letnich dziś programistów Spectrum był też pierwszym etapem do nauki programowania. Na komputery Spectrum powstało ok. 15 tys. różnych programów, głównie gier, ale też edytor tekstowy Tasword czy arkusz kalkulacyjny VU-Calc. Programy ładowało się z kasety magnetofonowej - trzeba było podłączyć do komputera magnetofon.

Oprogramowanie puszczały też ... rozgłośnie radiowe - prowadzący program uprzedzał słuchaczy, aby podłączyli magnetofon do radioobiornika i to, co dla słuchacza wydawało się trzaskami i szumami, dla Spectrum oznaczało konkretną aplikację.

Spółka Sinclair Research nie spodziewała się wielkiego sukcesu - prognozy mówiły o sprzedaży na poziomie tysiąca sztuk miesięcznie. Sprzedawało się nawet 200 tys. sztuk.

W latach 80. komputer Sinclaira zaczęły wypierać z rynku Commodore Amiga i Atari, a także pierwsze konsole do gier. Oficjalnie ZX Spectrum został wycofany z rynku w 1992 r. Jednak wciąż aktywne są poświęcone mu strony internetowe (np. World of Spectrum - www.worldofspectrum.org), gdzie można znaleźć tzw. emulatory, które pozwalają użytkownikom pecetów czy komórek na granie w gry napisane specjalnie na Spectrum.

W Polsce ZX Spectrum jest marką znaną przede wszystkim osobom powyżej 30. roku życia. Młodsze roczniki rzadko ją kojarzą. - Co roku zaczynam zajęcia od zabawy psychograficznej i pytam studentów o marki z przeszłości, żeby uzmysłowić im, jak bardzo zmienił się świat nastolatków w ciągu ostatniej dekady. Jedną z takich marek jest ZX Spectrum - coraz mniej studentów w wieku 23-24 lata ma z nią jakiekolwiek skojarzenia - mówi młody wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego.