Internet

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wizualizacja różnych dróg w części Internetu

Internet (skrótowiec od ang. inter-network, dosłownie „między-sieć”) – ogólnoświatowy system połączeń między komputerami, określany również jako sieć sieci[1][2]. W definicji informatycznej Internet to przestrzeń adresów IP przydzielonych hostom i serwerom połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i koncentratory, komunikujących się za pomocą protokołu internetowego z wykorzystaniem infrastruktury telekomunikacyjnej.

Geneza i historia Internetu[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Historia Internetu.
Stacja robocza NeXT (komputer NeXTcube oraz monitor Cern 57503), która była używana przez Tima Bernersa-Lee jako pierwszy serwer WWW w sieci World Wide Web.

1963–1983[edytuj | edytuj kod]

Początki Internetu wiążą się z powstaniem sieci rozległej ARPANET i sięgają końca lat 60. XX wieku. Powszechnie uważa się, iż potrzeba jego stworzenia była konsekwencją prac amerykańskiej organizacji badawczej RAND Corporation. Na podstawie uzyskanych przez nią raportów miano podjąć prace projektowe nad skonstruowaniem sieci komputerowej mogącej funkcjonować mimo częściowego zniszczenia. Charles Herzfeld, dyrektor ARPA w czasach powstania ARPANET, obala jednak tak rozumiany mit genezy Internetu i zauważa, że od początku chodziło wyłącznie o zwiększenie potencjału naukowego przez połączenie oddalonych od siebie placówek badawczych wyposażonych w komputery[3].

1984–1995[edytuj | edytuj kod]

W latach 80. Anglik Tim Berners-Lee stworzył podwaliny dzisiejszej usługi WWW. Była to wówczas przestrzeń, gdzie przechowywane informacje należało odszukiwać, wpisując adres URL zaczynający się od http.

W 1985 roku została zarejestrowana pierwsza domena z rozszerzeniem .com pod nazwą Symbolics. Trzy lata później (1988) Robert Morris po raz pierwszy w historii zainfekował Internet wirusem zwanym powszechnie Morris Worm. Od 1993 do 1995 roku pojawiły się takie wydarzenia jak pierwszy streaming, pierwsza przeprowadzona transakcja finansowa w trybie online oraz tworzenie pierwszych blogów wraz z banerami graficznymi w przestrzeni internetowej[4].

Terminologia[edytuj | edytuj kod]

Internet a WWW (World Wide Web)[edytuj | edytuj kod]

Internet w ogólnym znaczeniu to sieć komputerowa, czyli wiele połączonych ze sobą komputerów, zwanych również hostami, natomiast WWW to usługa internetowa. Innymi znanymi usługami tego rodzaju są: poczta elektroniczna oraz P2P.

Rozróżnienie pomiędzy siecią a usługami odwołuje się do pojęcia protokołów internetowych, będących określonym zbiorem protokołów komunikacyjnych. Każdy protokół komunikacyjny jest logicznie podzielony na tzw. warstwy: warstwa niższa zapewnia funkcjonalność wymaganą przez najbliższą warstwę wyższą, dodając jednocześnie własne dane pomocnicze i kontrolne. Internet to sieć komputerowa wykorzystująca protokół IP (ang. Internet Protocol). Natomiast usługa WWW wykorzystuje protokół HTTP (ang. HyperText Transfer Protocol), działający w warstwie wyższej, dla której nośną jest warstwa protokołu IP. Protokół HTTP określany jest też mianem „protokołu warstwy aplikacji” z tego względu, że stanowi on warstwę nośną dla danych tworzonych przez oprogramowanie użytkowe, zwane aplikacjami.

Pisownia[edytuj | edytuj kod]

Słowo „Internet” w języku polskim pisze się wielką literą, mając na myśli konkretną, globalną sieć komputerową – jest to wtedy nazwa własna. W niektórych przypadkach dopuszczalna normatywnie jest jednak pisownia małą literą – gdy pisze się o Internecie jako nośniku (medium) informacyjnym, np. „przeczytałem to w internecie” lub w odniesieniu do rodzaju łącza telekomunikacyjnego, np. „internet mobilny”, „internet przewodowy”, „internet ADSL”. Czasami używa się też słowa „internet” pisanego małą literą w odniesieniu do pojęcia ekstranetu, czyli połączonej ze sobą grupy sieci komputerowych[5][6].

Usługi internetowe[edytuj | edytuj kod]

Dostawca usług internetowych (ang. Internet Service Provider, ISP) oprócz łącza internetowego oferuje również następujące usługi:

Koszt wymienionych usług jest już najczęściej wliczony w koszt usługi podstawowej.

Oprócz wyżej wymienionych, Internet umożliwia dostęp do szerokiej gamy usług takich jak m.in.:

Niektóre z usług mogą wymagać uiszczenia zapłaty u dostawcy danej usługi

Choroby związane z nadmiernym korzystaniem z Internetu[edytuj | edytuj kod]

Z korzystaniem z Internetu mogą wiązać się następujące choroby:

Internet na świecie[edytuj | edytuj kod]

Polska[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Internet w Polsce.

30 lipca 1990[7][8] w Centrum Komputerowym Uniwersytetu Kopenhaskiego zarejestrowano krajową domenę najwyższego poziomu.pl”.

Łącze analogowe, przekształcone później w sieć internetową, zostało uruchomione 26 września 1990 r. i miało prędkość 9600 bit/sek[9]. Pierwszy email w tej sieci[10] został przesłany 20 listopada 1990 roku, wysłany z CERNu (Międzynarodowego Ośrodka Badań Jądrowych) w Genewie przez dr. Grzegorza Poloka i mgr Pawła Jałocha do mgr inż. Andrzeja Sobala w Krakowie[9]. Internet w Polsce dostępny jest oficjalnie od 20 grudnia 1991 roku[11].

17 sierpnia 1991 z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego zestawiono pierwsze, trwające 1 minutę, połączenie internetowe przy wykorzystaniu protokołu TCP/IP, z Centrum Komputerowym Uniwersytetu w Kopenhadze[12].

15 grudnia 1991 Stany Zjednoczone zniosły ograniczenia w łączności z Polską[13], a 20 grudnia placówki naukowe Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Fizyki Jądrowej i Obserwatorium Astronomiczne oraz pojedyncze komputery w Krakowie, Toruniu i Katowicach zostały podłączone do Internetu.[potrzebny przypis]

W czerwcu 1991 została uruchomiona sieć szkieletowa POLPAK Telekomunikacji Polskiej. W roku 1992, jako pierwsza polska firma, ATM S.A. uzyskała dostęp do Internetu[14]. W sierpniu 1993 roku powstał pierwszy polski serwer WWW, na którym była m.in. „Polska Strona Domowa”[12][15]. W 1992 roku powstała pierwsza polska strona internetowa internet.pl, następnie w 1995 roku powstał polski portal internetowy Wirtualna Polska[16]. W kwietniu 1996[17] roku TP S.A. uruchomiła anonimowy dostęp do Internetu z wykorzystaniem modemów[18].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Internet, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-09-28].
  2. A. S. Tanenbaum: Sieci komputerowe. Gliwice: Helion, 2004. ISBN 83-7361-557-1.
  3. Charles Herzfeld on ARPAnet and Computers. About.com. [dostęp 2014-02-26]. (ang.).
  4. Krótka historia internetu. ofio.pl. [dostęp 2018-01-10].
  5. Jaki jest poprawny zapis: Internet czy internet. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2011-05-16].
  6. Jak to się pisze: Internet czy internet?. www.internetstandard.pl. [dostęp 2011-05-16].
  7. Domena.pl ma już 28 lat [online], Krajowy Rejestr Domen, 30 lipca 2018 [dostęp 2020-02-12].
  8. IANA –.pl Domain Delegation Data [online], www.iana.org [dostęp 2020-02-12], Cytat: Registration date 1990-07-30 (ang.).
  9. a b Adam Malik: Prawdziwy początek internetu w Polsce – sensacyjne odkrycie. www.komputerswiat.pl, 2011-10-07. [dostęp 2012-10-25].
  10. Pierwszy email odebrany przez polski węzeł tej sieci.
  11. 20 lat polskiego internetu. di.com.pl. [dostęp 2011-09-20].
  12. a b Hoża i Internet w Polsce. Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. [dostęp 2011-08-22].
  13. Polski internet końca XX wieku, [w:] Dariusz Baran, Internet w Polsce, Oficyna Wydawnicza AFM, 2013, 76, ISBN 978-83-7571-296-4 [dostęp 2020-02-12] (pol.).
  14. Internet w Polsce – historia, stan obecny i perspektywy rozwoju. [dostęp 2011-07-05].
  15. Polska Strona Domowa [online], web.archive.org, 12 grudnia 1998 [dostęp 2020-02-01] [zarchiwizowane z adresu 1998-12-12].
  16. Historia Wirtualnej Polski SA. Wirtualna Polska SA (wp.pl). [dostęp 2011-08-22].
  17. Piotr Cieśliński, Zadzwoń do Internetu: 0-202122 / Nowe usługi polskiej telekomunikacji, KOMPUTERY I BIURO nr 15 dodatek do KOMPUTERY I BIURO nr 84, wydanie z dnia 09/04/1996, s. 11, Gazeta.pl: Archiwum, 9 kwietnia 1996 [dostęp 2020-02-12] (pol.).
  18. Dostęp komutowany do sieci TPNET [online], web.archive.org, 18 stycznia 1997 [dostęp 2020-02-12] [zarchiwizowane z adresu 1997-01-18].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]